Cúc “tươi”, mai “héo”…

Mấy đợt mưa lũ liên tiếp trong năm 2010 khiến những chậu cúc không đẹp bằng năm ngoái, nhưng đến thời điểm này, người trồng cúc đã có thể chắc chắn cúc sẽ nở rực rỡ đúng Tết; trong khi ở những làng mai, không khí vẫn đìu hiu vì mất mùa…

Có mặt ở làng lúa, làng hoa Ninh Giang (thị xã Ninh Hòa), chúng tôi cảm nhận Tết đã đến thật gần qua hàng ngàn chậu cúc đang hé nở, khoe màu vàng rực rỡ. Tại những bãi trồng cúc, nông dân đang tất bật phun nốt thuốc, lặt lá xấu, nụ nách, cắt cây cắm cao, nhổ cây hỏng, sửa lại dáng cho từng chậu… Trồng cúc mất khoảng 3 tháng rưỡi nên từ rằm tháng Tám, người trồng cúc đã chuẩn bị chậu, phân bón. Từ đó đến khi ra hoa, họ phải liên tục chong điện, giãn đều, cắm cây cố định, tạo dáng chậu, khử chồi nách và mầm… mới mong có chậu cúc đẹp bán dịp Tết. Đó là những chậu cúc lá xanh đều từ gốc đến ngọn, dáng xoay tròn, hoa đều.

Trước Tết chừng nửa tháng, cúc đã đồng loạt hé nụ, hứa hẹn rực rỡ sắc vàng đón Xuân.

Ninh Giang là vùng trũng nên khi mưa lũ ngập, bà con tốn rất nhiều công sức chăm hoa. Năm nay, Ninh Giang trồng khoảng 130.000 chậu hoa, hầu hết là cúc nhưng đã mất khoảng 20% do mưa lũ. Các thôn Phú Thứ, Phú Thạnh, Phong Phú 2 là vùng trũng nên thiệt hại khá nhiều. Ở nơi ngập nặng, cúc héo rũ, chết hết, nơi ngập nhẹ hơn cùng bị “chạy” lá chân. Anh Trần Ngọc Hiếu - Chủ tịch Hội Nông dân, Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ Sinh vật cảnh phường Ninh Giang cho biết: “Thời tiết xấu kéo dài ảnh hưởng nhiều đến sự sinh trưởng của cây; vì vậy, người dân phải tích cực phun thuốc, bón phân, chong điện để kích thích tăng trưởng. Nhờ đó, tuy đầu vụ gặp nhiều khó khăn nhưng đến thời điểm này, nhìn chung, cúc đã có nhiều nụ và đảm bảo ra hoa đều đúng dịp Tết”. Tuy nhiên, người trồng cúc cũng gặp nhiều khó khăn vì giá công và vật tư đều tăng trong khi giá hoa không tăng. Hiện giá cúc tùy thuộc vào kích cỡ chậu và chất lượng hoa. Những chậu cúc đẹp có giá 100 ngàn đồng/chậu, loại vừa: 80 - 90 ngàn đồng, xấu hơn chỉ 50 - 60 ngàn đồng… Trước đây, người trồng hoa thường lời khoảng 50% nhưng năm nay dự đoán chỉ lời khoảng 20 - 30%. Đây cũng là tâm tư của vợ chồng anh Trần Quang Dũng và chị Nguyễn Thị Thực (Phong Phú 2, Ninh Giang). Vợ chồng anh đã trồng hoa được gần 10 năm. Năm nay, nhà anh trồng 400 chậu, nhưng do thời tiết xấu, phải đầu tư nhiều hơn nên tuy giá hoa ổn định, lời cũng không nhiều bằng những năm trước.

Nếu không bán sỉ tại vườn, những người mang hoa đi bán còn phải chuẩn bị cho những ngày “ăn ngủ cùng hoa”. Năm ngoái, vợ chồng anh Lưu Đức Long và chị Nguyễn Thị Hoa (Mỹ Chánh, phường Ninh Giang) trồng 500 chậu, mang vào tận TP. Hồ Chí Minh bán, lời được 20 triệu đồng. Năm nay, gia đình anh đăng ký bãi ở Phan Rang (Ninh Thuận) với hy vọng bán nhanh để về sớm hơn; nhưng với 300 chậu hoa, chi phí trong quá trình trồng và chăm sóc nhiều, giá bán lại không tăng nên dự tính cũng lời không nhiều. 

Vườn mai xác xơ khiến nhiều chủ vườn “mất Tết”.

Trái với không khí nhộn nhịp ở những làng hoa cúc, làng trồng mai Võ Dõng (Vĩnh Trung, Nha Trang) lại đìu hiu. Người trồng mai đang “héo ruột héo gan” vì những nụ mai chết khô, thối đen. Võ Dõng là làng mai nổi tiếng của Khánh Hòa. Mai Võ Dõng nổi tiếng bởi màu vàng rực rỡ, cánh to, đều và tươi lâu. Cả làng có 400 hộ thì gần 70% hộ trồng mai, trong đó 30 hộ chuyên trồng mai kinh doanh. Với họ, cây mai là nguồn thu nhập chính; cả năm chăm sóc, đầu tư chỉ trông vào vụ mai Tết. Nhưng năm nay, 4 đợt mưa lũ liên tiếp, nước ngập sâu 1 - 2m khiến mai bị hỏng rễ, khô lá; lại thêm trời mưa kéo dài, trời âm u, gió lạnh càng khiến nhiều cây mai bị thối nụ. Ông Nguyễn Quốc Bảo - Chủ tịch UBND xã Vĩnh Trung cho biết: Tuy người trồng mai đã tích cựïc chăm bón, lặt lá sớm hơn, nhưng năm nay, có vớt vát, các vườn mai cũng chỉ được khoảng 20% năm trước, ước thiệt hại hơn 2 tỷ đồng.

Anh Trần Anh Hải - người có gần 20 năm trồng mai và hiện là chủ vườn mai 300 chậu, ngậm ngùi: “Hồi đầu, mai cũng có khá nhiều nụ, nhưng sau mấy đợt mưa lũ, cây bị thối gần hết. Cả vườn mai đã lặt lá chỉ để giữ cho năm sau. 300 gốc, giờ chỉ có gần 20 cây chơi được”. Dẫn chúng tôi đi khắp vườn, anh Hải chỉ nhiều cây nụ đã khô đen hoàn toàn. Một số cây thoạt trông nụ còn xanh nhưng khi anh Hải ngắt ra mới thấy đã thối đen bên trong. Vườn mai 300 gốc có sẵn chậu của nhà anh Hải, chỉ tính tiền phân, thuốc cũng mất vài chục triệu đồng, chưa kể công chăm sóc cả năm trời! Mọi năm, vườn mai này cho lời gần 100 triệu đồng, đủ rủng rỉnh tiêu Tết, còn năm nay…

Dịp này mọi năm, tại những vườn mai Võ Dõng đã nhộn nhịp khách đến đặt mua, còn năm nay không khí vắng lặng hẳn. Năm nay, giá mai khá cao; những gốc mai chơi được cũng từ 4 - 5 triệu đồng, còn những gốc vài chục triệu đồng lại không có để bán vì hơn 80% lượng cây phải nằm lại nhà vườn chờ Tết năm sau.

TƯỜNG LINH